Doelstellingen

De onderwijssector staat onder druk. De voorbije jaren wordt bijna dagelijks melding gemaakt dat de werkdruk voor leerkrachten onhoudbaar is, dat leerkrachten vroegtijdig de sector verlaten en nog weinig jonge mensen gemotiveerd zijn om leerkracht te worden. Het is dus een reële uitdaging voor het onderwijs om het leerkrachtenkorps gezond, gemotiveerd en betrokken aan het werk te houden. In dat kader is het dan ook belangrijk om die factoren te begrijpen die een impact hebben op de bezieling en betrokkenheid van leerkrachten.

In dit onderzoek hebben we dan ook tot doel het fenomeen ‘Morele stress bij leerkrachten in het secundair onderwijs’ van naderbij te beluisteren en te analyseren. Alsook willen we voorstellen formuleren die de groei naar morele veerkracht stimuleren zowel voor het werkveld als voor de leerkracht in opleiding.

De onderzoeksvragen van het PWO-project zijn:

1. Welke zijn belangrijke waarden voor individuele leerkrachten secundair onderwijs die gelinkt kunnen worden aan wat voor hen ‘een goede leerkracht zijn’ is.1. Welke zijn belangrijke waarden voor individuele leerkrachten secundair onderwijs die gelinkt kunnen worden aan wat voor hen ‘een goede leerkracht zijn’ is.
2. Wat zijn interne en externe belemmerende factoren bij leerkrachten in het secundair onderwijs op micro-, meso- en macroniveau die leiden tot morele stress?
3. Welke copingmechanismen herkennen we bij de leerkracht om met morele stress om te gaan op individueel en op organisatieniveau?
4. Welke hulpbronnen herkennen we op niveau van de organisatie om met morele stress om te gaan?

Onderzoeksgroep Secundair onderwijs en Verpleegkunde

De onderzoeksgroepen van de opleiding verpleegkunde en de lerarenopleiding secundair onderwijs van de Hogeschool West-Vlaanderen (Howest) werkten rond dit thema een praktijkonderzoek uit met leerkrachten uit het secundair onderwijs.

Het onderzoek bouwt verder op eerder verworven inzichten uit het project ‘Morele stress in de ouderenzorg’ (ESF-ambassadeur 2016) en ‘Van morele stress naar een moreel veerkrachtige zorgorganisatie’ (TETRA 2018). In deze projecten – beiden in de zorgsector – werd ‘morele stress’ bij medewerkers geïdentificeerd als een belangrijke factor voor onwelzijn.

Omwille van de gelijkaardige problematiek in het werkveld wensten we te onderzoeken hoe die inzichten vertaald kunnen worden naar de onderwijscontext, meer specifiek naar het secundair onderwijs.