De spanning tussen wie we zijn (reeële)
en wie we willen zijn (ideale)
creeërt een gezonde spanning of stress die blijft inspireren,
een doel geeft om naar te streven
GETUIGENISSEN
Visie van woonzorggroep GVO
De woonzorggroep GVO bouwt dag na dag aan een cultuur van zorgzaamheid en waardigheidsondersteunende zorg. Deskundig en zorgzaam wordt er elke dag opnieuw gezocht naar wat waardigheid betekent voor elke oudere én elke medewerker.
Hierbij zet ze in op de zorgethische bekwaamheid van haar medewerkers die vanuit dit vertrekpunt zorg verlenen. Dit doet ze door o.a. in te zetten op een krachtige leeromgeving met kansen tot groei en ontwikkeling als mens en als professional.
De woonzorggroep GVO is er zich echter ook van bewust dat zorgethische bekwaamheid en morele stress vaak met elkaar verbonden zijn. Vanuit dit inzicht wilden ze dan ook als partnerorganisatie hun schouders zetten onder het project ‘morele stress in ouderenzorg’. Hoe vaak ervaren medewerkers morele stress? Op welke momenten ervaren ze dit? Wat doet dit met hen en welke handvaten kunnen er aan zorgmedewerkers aangereikt worden om morele stress hanteerbaar te houden?
Het project bezorgde de woonzorggroep GVO een duidelijk kijk op morele stress binnen hun organisatie. Morele stress kan beschouwd worden als een zorgethische groeikracht die een cultuur van zorgzaamheid mee vorm geeft. Van hieruit zijn ze dan ook overtuigd dat ze morele stress niet moeten ‘wegwerken’ uit hun organisatie, maar ze medewerkers moeten ondersteunen om hiermee om te gaan. Ze willen de komende jaren dan ook verder actief aan de slag met de inzichten en tools die binnen het project ‘morele stress in ouderzorg’ ontwikkeld zijn, zowel op beleidsniveau, teamniveau als voor de individuele zorgmedewerker. Zo wil de woonzorggroep GVO verder bouwen aan een verdiepende cultuur van zorgzaamheid die zowel zorgvragers als zorgdragers ten goede komt.
Medewerkers
Ik heb mijn collega's beter leren kennen: hun sterktes en zwaktes, waarden en normen. Veel waarden van mijn collega's komen overeen met mijn eigen waarden
Zorgmedewerker, deelnemer aan de workshop 'Morele veerkracht'
Ik ben blij dat we eens de tijd hebben genomen om te reflecteren over de zorg
Zorgmedewerker, vrouw, deelnemer aan de workshop 'Morele veerkracht'
Het is oké om als team open en eerlijk te zijn over die zaken in de zorg die je morele stress bezorgen
Zorgmedewerker, vrouw, deelnemer aan de workshop 'Morele veerkracht'
We leerden dat we als team eigenlijk allemaal hetzelfde willen: we willen het beste voor de bewoner én we willen ons goed voelen op het werk
Verpleegkundige, vrouw, deelnemer aan de workshop 'Morele veerkracht'
Ik neem mee dat ik niet de enige ben die morele stress ervaart
Zorgmedewerker, deelnemer aan de workshop 'Morele veerkracht'
Als je je morele stress durft delen met collega’s, dan merk je vaak dat jij niet de enige bent die dit zo ervaart. Dan durf je al vlugger zeggen: Zouden we geen oplossing zoeken?
Verpleegkundige, vrouw
Leidinggevenden
We zijn er voorstander van om op regelmatige basis een groepsreflectiemoment rond morele stress te organiseren met onze medewerkers, om eens meer stil te staan bij hoe zij de zorg ervaren.
Zorgcoördinator, vrouw
Het herkennen en erkennen van morele stress geeft de medewerker een opening om het erover te hebben met het team of de leidinggevende
Teamcoördinator, man
Ik ging aan de slag met de groepsreflectiemethodiek (zie instrumenten). We spraken over momenten van voldoeninggevende zorg én situaties die morele stress opwekken. De medewerkers keken in eerste instantie naar mij: 'Wat ga je eraan doen?' Maar ik kan als leidinggevende ook niet alles oplossen. Toch heb ik het gevoel dat het ter sprake brengen van momenten van morele stress een andere sfeer heeft gebracht binnen het team, zelfs al is er geen oplossing gekomen.
Teamcoördinator, man
In ons bureau hebben wij een Twitter Wall, een methodiek uit de workshopbundel, opgehangen. Medewerkers waarderen op deze Twitter Wall situaties van ‘goede zorg’ die zij in de praktijk kunnen brengen. Toch merk ik dat het niet gemakkelijk is om te reflecteren over die kleine elementen van goede zorg in de dagelijkse praktijk. Het geeft mijn medewerkers een goed gevoel dat momenten van goede zorg meer benoemd kunnen worden.
Teamcoördinator, vrouw
Mijn team volgde een workshop rond morele veerkracht. Ik hoorde van mijn teamleden dat het deugd doet te weten dat ze niet alleen staan met de morele stress die zij ervaren. Het lucht hen op te weten dat men bij collega’s terecht kan. Mijn teamleden ervaren zelf dat zij een goed samenhangend team zijn. Dit werd in de workshop ook nog eens bevestigd.
Teamcoördinator, vrouw
Medewerkers vertellen dat zij het goed zouden vinden mocht er af en toe een item rond morele stress op de agenda van de teamvergadering geplaatst worden, en dat dit iets meer diepgaand besproken wordt, eventueel met een opdracht of methodiek. Gewoon over morele stress kunnen praten en merken dat je niet alleen bent, betekent al veel. Ikzelf als leidinggevende neem dit zeker mee.
Teamcoördinator, vrouw
Ik denk dat er niet altijd een oplossing is, en dat je er ook niet altijd één moet vinden als leidinggevende. Soms moet je ook je grenzen erkennen. Misschien heeft de medewerker ook niet altijd behoefte aan een concrete oplossing die wij aandragen. Ik geloof erin dat de medewerker zelf wel zijn weg kan vinden en tot oplossingen kan komen. Door te luisteren en mee te helpen denken, komen ze vaak tot betere oplossingen. Wij moeten die niet altijd aandragen. Ik vind het al veel dat een medewerker met morele stress tot bij mij komt. Dat die medewerker de boodschap geeft: Ik heb het gevoel dat ik daar bij u mee terecht kan.
Teamcoördinator, man
Als leidinggevende merk je vaak veranderingen op in gedrag. Medewerkers komen ventileren, je merkt dat een medewerker zich anders gedraagt dan anders, sneller lichtgeraakt is… Dat kan een aanleiding bieden om het gesprek aan te gaan en te polsen naar het welzijn van de medewerker. Mensen die dit niet zo duidelijk laten zien, blijven echter vaak onder de radar. Daarom is het belangrijk om ook preventief in te zetten op detectie en bespreekbaarheid van morele stress.
Zorgcoördinator, vrouw
Mijn tip aan andere leidinggevenden: Vraag als leidinggevende heel concreet wat medewerkers van je verwachten nadat ze een casus/situatie/probleem rond morele stress met jou gedeeld hebben. Is het voor hen voldoende dat ze het eens kunnen zeggen hebben of zoeken ze dringend naar oplossingen (en verwachten ze die van jou)?
Zorgcoördinator, vrouw
Het is belangrijk dat situaties van moeilijke zorg of situaties die morele stress opwekken, bespreekbaar kunnen gemaakt worden op een veilige manier. Medewerkers moeten de kans krijgen om hun gevoelens daarover te kunnen uiten zonder dat erover geoordeeld wordt. Dit maakt dat zij leren reflecteren en situaties herkennen. Vaak roept dit herkenning op: 'Ah, ja, ik heb dat ook meegemaakt, maar ik heb dat toen niet durven verwoorden'. Daardoor vergroot de kans dat je morele stress de volgende keer sneller herkent en wel durft ter sprake brengen.
Leidinggevende, vrouw
Medewerkers verwoordden hun ervaringen van morele stress ook niet altijd op die manier… Je merkt dat ze dit nu wel doen: ‘Ik kan geen goede zorg verlenen’, 'Ik ervaar morele stress omwille van die en die reden'.
Leidinggevende, vrouw
Als een medewerker met een ervaring van morele stress naar mij toekomt, dan levert mij dat informatie op. Ervaart die medewerker morele stress omdat die het gevoel heeft dat hij onvoldoende ingewerkt is? Kunnen er verbeteringen aangebracht worden in de organisatie van de zorg?
Leidinggevende